همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: راه‌اندازی کسب و کار و تولید محصولات مختلف درسراهای محله از ظرفیت این پایگاه‌های اجتماعی در زمینه افزایش تولید و اشتغالزایی است که از سال‌های گذشته، در منطقه ۲۱ خیلی جدی دنبال می‌شود. آن‌طور که مسئولان‌سراهای محله می‌گویند کارآفرینان منطقه در تولید محصولاتی مانند لباس، عروسک، ماسک و انواع فیلترها دستی بر آتش دارند و آنها توانسته‌اند در قالب کارهای مشارکتی صدای چرخ دنده‌های تولید و اشتغال را در این مراکز به صدا دربیاورند.
بنابراین، سراهای محله می‌توانند در این شرایط سخت اقتصادی با توجه و تمرکز بیشتر بر روی تولید و اشتغالزایی، به پایگاهی برای اقشار ضعیف و خانواده‌های کم درآمد، به‌ویژه زنان سرپرست خانوار، تبدیل شوند. هرچند هنوز مشکلات و موانعی بسیاری وجود دارد که باید رفع شود. مشکلاتی که اگر حل و فصل شود به پویایی و فعالیت اقتصادی این پایگاه‌های اجتماعی و خانوادگی کمک خواهد کرد. در این گزارش با چند نمونه از فعالیت‌های‌سراهای منطقه ۲۱ در تولید و کارآفرینی آشنا می‌شوید.
چندین ماه است که سرای محله «یاس» با مشارکت بخش خصوصی، با راه‌اندازی کارگاه خیاطی، برای تعدادی از بانوان تهرانسری اشتغال ایجاد کرده است. مدیر محله سرای محله یاس در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «حدود ۳ ماه پیش، یک کارگاه تولیدی خیاطی که از سوی خواهران «دمیرچی» اداره می‌شود، در سرای محله یاس فعالیت خود را آغاز کرد. آنها کارشان را با یک چرخ خیاطی «زیگزال‌دوز» و «راسته‌دوز» شروع کردند و به مرور کارشان توسعه پیدا کرد به‌گونه‌ایی که امروز ۵ نیروی کار فعال دارند و غیرمستقیم برای ۱۵ نفر اشتغالزایی شده است.»
- اشتغالزایی برای بانوان تهرانسری
«ارمغان باقری» در ادامه درباره شیوه انجام کار در این کارگاه سرای محله بیشتر توضیح می‌دهد: «کار به این‌گونه است که قسمت‌های مختلف لباس‌های زنانه از جمله برش پارچه و دوخت اولیه در جاهای مختلف انجام می‌شود و برای دوخت نهایی به اینجا می‌آید. به این‌ترتیب، علاوه بر ۵ خانمی که درسرا حضور دارند، برای تعدادی از بانوان که در خانه کار می‌کنند نیز اشتغال ایجاد شده است. همه بانوانی که در این کارگاه مشغول به کار هستند از اهالی تهرانسر و خانواده‌های کم‌بضاعت و سرپرست خانوار هستند. شیوه همکاری ما با کارگاه تولیدی هم به این شکل است که آنها به دنبال فضای مناسبی برای راه‌اندازی کارگاه‌شان بودند و به سرای محله معرفی شدند. ما هم با تعیین اجاره‌بهای مناسب، فضایی را در اختیار این تولیدی قرار دادیم. علاوه براین بانوان نیازمندی که توانایی خیاطی کردن دارند از سوی‌سرا شناسایی و به این تولیدی معرفی شدند.»
- تعرفه بالای برق سرای محله
باقری بر این باور است اگر مشکلات و موانع پیش رو از جلو راه سرای محله یاس برداشته شود، این کارگاه می‌تواند برای تعداد بیشتری از بانوان محله اشتغالزایی کند. او می‌گوید: «مشکل اصلی برای توسعه کار این تولیدی، تعرفه بالای برق سرای محله یاس است که به نرخ تجاری محاسبه می‌شود و هزینه برق را به شدت افزایش می‌دهد. اگر این مشکل نبود، با توسعه کار می‌توانستیم برای حدود ۴۰ نفر از بانوان محله ایجاد اشتغال کنیم.»
- کارگاه تولید فیلتر و ماسک
یکی دیگر ازسراهای محله که در زمینه اشتغالزایی و تولید موفق عمل کرده، سرای محله «شهرک دانشگاه» است. از سال ۱۳۹۶ در یک کار مشارکتی، تولید انواع فیلتر و ماسک در این‌سرا آغاز شد و همچنان ادامه دارد. «آذر کریمی»، مدیر محله شهرک دانشگاه، درباره اشتغالزایی و تولید در این سرای محله می‌گوید: «حدود ۴ سال پیش، یکی از شرکت‌های دانش بنیان که تولیدکننده انواع فیلتر و ماسک است، در قالب یک طرح مشارکتی به سرای محله آمد و تا به امروز نیز کارش ادامه دارد. در گذشته، این واحد تولیدی برای ۶۵ نفر کسب و کار ایجاد کرده بود، اما با توجه به مشکلات اقتصادی این تعداد امروزه به ۲۵ نفر کاهش پیدا کرده است که همگی از افراد و خانواده‌های بدسرپرست و بی‌سرپرست هستند.
۹۰درصد کسانی که در این شرکت دانش بنیان فعالیت می‌کنند، بومی و از ساکنان محله هستند. این در شرایطی است که در بسیاری ازسراها مشکلات اقتصادی و شیوع «کرونا» سبب شده است تا کسب وکارها به تعطیلی کشیده شود اما چراغ تولید همچنان در سرای محله شهرک دانشگاه روشن است. هرچند تعداد نیروها در این تولیدی کاهش پیدا کرده است. اگرچه نمی‌توان انکار کرد که مشکلات اقتصادی و کرونا بیش از صنایع و شرکت‌های بزرگ به این کسب و کارهای کوچک محلی آسیب زده است.»
- سراهای محله آماده حمایت از تولیدکنندگان
مدتی است کسب و کارهای راه‌اندازی شده در برخی دیگر ازسراهای محله مانند سرای محله «ورد آورد» و «باشگاه نفت» به دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های کرونایی تعطیل شده است. «لیلا موسوی»، مدیر محله باشگاه نفت هم از تعطیل شدن تولیدی و کارگاه‌های فعال در این‌سرا و ظرفیت خالی موجود خبر می‌دهد: «در سال گذشته، تعدادی کارگاه و تولیدی صنایع‌دستی در رشته قالیبافی در این‌سرا دایر بود که با شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن تعطیل شد.
در شرایط کنونی با توجه به وضعیت جامعه، بسیاری از تولیدی‌هایی که درسراهای محله‌ها فعال بودند، تعطیل شده‌اند و اغلب به سوی دورکاری در خانه و فعالیت در فضای مجازی رفته‌اند و این موضوع بر روی تولید و اشتغال درسراهای محله تأثیر منفی گذاشته است. هم‌چنین، «روح‌الله‌عظیمی»، دبیر محله ورد آورد، در این‌باره می‌گوید: «تا یک‌ماه پیش، کارگاه تولید ماسک در سرای محله فعال و برای تعدادی از اهالی وردآورد اشتغالزایی کرده بود اما با توجه به اشباع شدن بازار، تعطیل شد. برای همین فضایی برای تولید و اشتغال در سرای محله ورد آورد ایجاد شده است و اگر کارگاهی به دنبال فضای مناسب برای کسب و کار است، سرا آمادگی همکاری دارد.»
نظر شما